FRUŠKA GORA - Nacionalni Park

FRUŠKA GORA - Nacionalni Park

Vrsta prirodnog dobra: Nacionalni park
Godina proglašenja: 1960.
Akt o proglašenju: Zakon o nacionalnim parkovima ("Sl. glasnik RS",br. 3/93)
Površina: 25.393 ha
Klasifikacija IUCN: II kategorija - Nacionalni park
Položaj: Južni obod Panonske nizije; teritorija grada Novog Sada i opština Sremski Karlovci, Beočin, Bačka Palanka, Šid, Sremska Mitrovica, Irig i Inđija
Upravljač: JP „Nacionalni park Fruška gora”
Međunarodni status: IBA, IPA, PBA i Emerald područje

Nacionalni park Fruška gora se nalazi u Vojvodini, u Srbiji, nedaleko od Novog Sada. Godine 1960. je proglašen nacionalnim parkom.[2] Najviši vrhovi su Crveni Čot (538 m), Orlovac (512 m) i turistički centar Iriški venac (490 m).[3] Pruža se duž desne obale Dunava, duga 80, a široka 15 km. Stvaranje planine počelo u mezozoiku, pre 90 miliona godina; naučnici je nazivaju „ogledalo geološke prošlosti“[4] — na njoj su pronađene 164 životinjske fosilne vrste, stare oko 123 miliona godina. Floru Fruške gore čini oko 1500 |biljnih vrsta.

Fruška gora bogata je šumama hrasta, graba, bukve, lipe i drugog drveća; sa zaštićenih preko 50 biljnih] vrsta.
Na planini postoji i više arheoloških nalazišta (neolit, bakarno, bronzano i rimsko doba), kao i stari fruškogorski manastiri (ukupno 17), nastali od kraja 15. do 18. veka, poznati po specifičnoj arhitekturi, bogatim riznicama, bibliotekama i freskama.

Zakon o nacionalnim parkovima i Prostorni plan područja posebne namene Fruške gore do 2022. predstavljaju pravnu osnovu za zaštitu ovog prostora. Na prostoru Nacionalnog parka uspostavljen je trostepeni režim zaštite. Na području pod režimom zaštite prvog stepena, a koji zauzima 3,7 % ukupne površine Nacionalnog parka, zabranjene su sve aktivnosti osim kontrolisane edukacije i naučnog rada. Na području pod režimom zaštite drugog stepena (67 % površine), korišćenje šuma se kontroliše i ograničava. Na području pod režimom zaštite trećeg stepena (29,3%), određuje se selektivno korišćenje, kontrolisane privredne aktivnosti i turistička izgradnja.

Granica zaštite je proširena i na obližnja stepska i šumo-stepska područja fruškogorskog lesnog platoa kao staništa retkih biljnih i životinjskih vrsta, u cilju očuvanja biodiverziteta i pejsažnih karakteristika. Prostorni plan predviđa zaštitu i očuvanje stepskih staništa u podnožju, važnih staništa tekunica (Spermophillus citellus) i gorocveta (Adonis vernalis), a koji su ostali izvan granica NP i ugroženi su preoravanjem, izgradnjom i eksploatacijom trave.

Turističko - edukativni sadržaji:
Informativni centar na Iriškom vencu sa prirodnjačkom postavkom, salom i suvenirnicom.
Izletišta: Čortanovačka šuma, Stražilovo, Partizanski put, Iriški venac, Hopovo, Glavica, Popovica, Zmajevac, Letenka, Hajdučki breg, Andrevlje, Testera, Ciganski logor, Ležimir, Rohalj baze, Lipovača i dr. Na svim ovim izletištima su stvoreni uslovi za jednodnevni boravak, a za neke postoji i izletnički program sa stručnim vodičima Nacionalnog parka.

Edukativna staza: na Iriškom vencu, dužine 850 m sa 11 informativnih tabli na kojima su prikazane prirodne vrednosti područja, pedološkim profilom i nekoliko stena koje prezentuju geologiju Fruške gore.
Edukativne pešačke ture: Informativni centar-Manastir Grgeteg; I.centar-manastiri Staro i Novo Hopovo; I.centar-Stražilovo.

Planinarenje: stazama Fruške gore koje vode kroz listopadne i delom četinarske šume, preko pašnjaka i livada.
Posmatranje ptica: dolazak na hranilište za ptice grabljivice, stazom dužine oko 3 km i posmatranje ptica iz osmatračnice uz vodiča; Dunav i jezera-vožnja čamcem po Dunavu ili šetnja oko jezera
Rezervat divljači (Vorovo): šetnja po šumskim stazama u lovnom rezervatu i posmatranje divljači (jelen lopatar, divlja svinja, muflon). Svet insekata i biljno carstvo: pronalaženje i sakupljanje insekata za insektarijum, odnosno biljaka za herbarijum na predviđenim lokacijama.

Promocija Eko-turizma zaštićenih područja u Vojvodini

Predstavljanje i promocija 10 najatraktivnijih zaštićenih prirodnih područja u Vojvodini sa svojim potencijalima i autentičnim vrednostima. Sinergija Srbije - Udruženje za strateški razvoj lokalnih potencijala Novi Sad. Autor projekat Lazar Josanov.

Realizaciju projekta je sufinansirao Pokrajinski sekretarijat za Urbanizam, Graditeljstvo i Zaštitu Životne sredine