Golubačka tvrđava
Golubačka tvrđava
Ova tvrđava sa devet kula nastala je u 14. veku na litici iznad Đerdapske klisure. Taj izuzetan položaj čini je jednom od najupečatljivijih tvrđava na Dunavu i simbolom Đerdapa. Njome su najpre vladali srpski despoti, a Turci su je osvojili u 15. veku. Danas je veoma popularna i zbog svoje povezanosti sa Lepenskim Virom, dragocenim arheološkim nalazištem.
Golubačka tvrđava se nalazi na 4 kilometra nizvodno od Golupca, na strmim liticama, pre ulaska u veličanstvenu Đerdapsku klisuru. Golubačka tvrđava je sagrađena na stenovitim padinama manjeg uzvišenja, na kraju Homoljskih planina. Ostaci utvrđenog grada Golupca prate izgled terena na kome se nalazi.
Sačuvana je narodna priča o nastanku imena ovog utvrđenog mesta, po kojoj je u gradu nekada živela lepa devojka po imenu Golubana. Priče o njenoj lepoti stigle su i do turskog paše, koji ju je prosio i donosio darove, da bi se udala za njega. Devojka ga je, kao i ostale prosce, odbila. Paša je naredio da se Golubana kazni, tako da su devojku vezali za jednu stenu iznad Dunava, ptice su unakazile njeno telo, te je izdahnula. Uspomena na nju i njenu lepotu i tužnu sudbinu su ostale u narodu, te je mesto u kome je živela, dobilo naziv Golubac. Ne zna se tačno ko je i kada podigao Golubačku tvrđavu. Prvi put se spominje nakon smrti kralja Dragutina, 1316. godine, kao tvrđava sa ugarskom posadom. Car Lazar je bezuspešno pokušavao da osvoji Golubačku tvrđavu, te je početkom 15. veka ipak došla u srpski posed. Nakon smrti despota Stefana /1427. godine/, Turci napreduju u svojim osvajanjima teritorija Ugarske, te osvajaju i tvrđavu Golubac i drže je u svom posedu sve do početka 19. veka.
Golubačka tvrđava ima devet visokih četvorougaonih kula, povezanih sa ozupčenom šetnom stazom. Bila je podeljeno na Unutrašnje i Spoljašnje utvrđenje. Na višem delu Unutrašnjeg utvrđenja Golubačke tvrđave nalazile su se citadela i tri kule spojene bedemima, a na citadeli je bila glavna kula i verovatno, žitnica i cisterna za vodu. U nižem delu Golubačke tvrđave na Dunavu, nalaze se ostaci dvospratne monumentalne palate iz prve polovine 15. veka, uz koju je izgrađena šestospratna kula za odbranu i stanovanje. U okviru Spoljašnjeg utvrđenja postojala je kapija sa drvenim mostom preko vodenog šanca i dve kule. Priobalni deo Golubačke tvrđave je imao pristanište uz koje su Turci dogradili nisku okruglu topovsku kulu.
