Domaća srpska jela
Domaća srpska jela
Bogatstvo srpske kuhinje potiče od njene geografske, nacionalne i kulturne raznolikosti, nastale vekovnim mešanjem stanovništva. Uticaji na srpsku kuhinju su bili i bogati i različiti – nastala je kao mešavina grčke, bugarske, turske i mađarske kuhinje.
Stara srpska legenda kaže da se u vreme Dušanovog carstva, u 14. veku, na srpskom carskom dvoru jelo zlatnim kašikama i viljuškama. Istoričari kažu da se srpska srednjovekovna kuhinja sastojala pretežno od mleka i mlečnih proizvoda i povrća. Nije se jelo mnogo hleba, bogatiji su jeli hleb od pšenice, a siromašniji od zoba i raži. Od mesa se jela samo divljač, a stoka se čuvala zbog upotrebe u poljoprivredi.
Kao autohtona srpska jela smatraju se goveđa pršuta, kajmak, ajvar, cicvara, slatko od ruže i razni specijalitete sa suvim šljivama.
Za današnju Vojvodinu su karakteristična testa – hlebovi, štrudle, rezanci, kao i razne vrste prerađevina od mesa od bogatog fonda stoke i živine. U Šumadiji karakteristične su pite zeljanice, kao i prase na ražnju. Posebnost zapadne Srbije je sušeno meso, a na Zlatiboru i Zlataru neizostavna su jela od jagnjetine. Kuhinju istočne Srbije odlikuju suve čobanske pite, kuvana jagnjetina u mleku, sušeno meso od divlje svinje, janjija s tri vrste mesa i i raznim povrćem, homoljski kačamak. Na jugu Srbije veoma popularna jela su meso sa roštilja ili ražnja, pogotovo čuveni leskovački specijaliteti sa roštilja. Kosovo i Metohija su bogati stotinama ukusnih posnih i mrsnih jela: bingur, pirjanice, razne pite, baklave, specijaliteti od jagnjetine i ovčetine…
Nije lako upoznati stranog posetioca Srbije sa tajnama domaće gastronomije. Mnoga jela jednostavno ne postoje ni u rečniku, ni u jelovniku drugih naroda, iako su napravljena od uobičajenih sastojaka koji postoje u svakoj evropskoj zemlji. Zato se pri proučavanju srpske nacionalne kuhinje, nastale u nepredvidljivom spoju istorijskih uticaja na raskršću civilizacija, treba prepustiti u iskusne ruke srpskih ugostiteljskih majstora.
